9-tot-5-cultuur of zoeken naar balans?


SuperMAG

“Experts vatten werkmentaliteit van jonge generatie samen: ‘Iedereen wil verse pistolets op zondag, maar niemand wil ze maken'”, dat was de titel van een artikel in Het Nieuwsblad. “Mensen hebben een grotere gevoeligheid gekregen voor de balans tussen werk en privé", verklaarde tijdsocioloog Ignace Glorieux. “Werken terwijl je partner en kinderen thuis zijn: mensen willen die opofferingen niet meer doen.” Dat gaf ons stof tot nadenken. We zochten professor Glorieux op voor een interessant gesprek over de zoektocht naar balans tussen werk en privé.

Luc Ardies, directeur Buurtsuper.be leidt het gesprek in: “Uw visie over de 9-tot-5-mentaliteit van jongeren is bijzonder interessant voor onze sector. Die jonge generatie maakt namelijk een belangrijk deel uit van het personeelsbestand van veel supermarkten. Uitbaters vragen zich af hoe ze met die mentaliteit moeten omgaan. Zeker in een sector waar veel flexibiliteit van de medewerkers wordt gevraagd.”

De retail is anderzijds een werkgever die nog kansen biedt aan mensen zonder opleiding of ervaring. Luc Ardies: “50% van de vacatures wordt meteen ingevuld. Dus daarover zijn we wél optimistisch gestemd. Toch is het voor veel uitbaters een uitdaging om het personeel blijvend te motiveren en te betrekken. Ze zien ook vaak jonge mensen afhaken omdat ze te veel onregelmatige uren moeten werken.”

Is die 9-tot-5-cultuur typisch voor de jonge generatie? Of heeft het eerder met leeftijd en levensfase te maken?
Ignace Glorieux: “Ik denk niet dat het typisch is voor deze generatie. Het is trouwens geen nieuwe trend. We zeggen dit al twintig jaar. Elke keer wordt er opnieuw beweerd dat mensen flexibeler worden, dat er meer ’s avonds en in het weekend wordt gewerkt dan vroeger. Maar wij stellen vast dat de arbeidstijden net strikter worden.”

Hij vertelt dat er vroeger misschien vaker koffiepauzes of ruimere middagpauzes werden genomen. Nu wordt er vooral gewerkt op het werk. “We willen op tijd naar huis. Om de kinderen op te halen en om allerhande vrijetijdsbestedingen te doen.” Maar volgens hem is dat niet nieuw. Hij denkt wél dat jongeren meer bezig zijn met een goeie work-life balans, en dat ze meer staan op een duidelijke scheiding tussen werk en privé.

Is die striktere scheiding tussen werk en privé er omdat veel gezinnen uit tweeverdieners bestaan en iedereen zijn steentje moet bijdragen?
“Volgens mij zijn er twee oorzaken”, antwoordt hij. “Vroeger was er inderdaad een huisvrouw die 24 uur op 24 thuis was en alles opving: kinderen van school halen, boodschappen doen, eten maken, voor de zieke kinderen zorgen, etc. Maar als je met twee gaat werken, moet er plots veel meer gecoördineerd worden. Dat is een totaal andere situatie, die maakt dat er ook heel wat minder flexibiliteit op het werk mogelijk is.”

Die strikte scheiding is volgens hem ook nodig om al de mogelijkheden en ambities, die we buiten het werk hebben, waar te maken. “Vroeger was het simpel: na het werk was er de televisie, ongeveer de enige ontspanning die je had. Nu hebben we digitale televisie, kunnen we programma’s en films kijken via het internet, muziek beluisteren via Spotify, boeken lezen via de e-reader … En daarnaast is er nog een bijna onbeperkt aanbod buitenshuis. De druk op onze vrije tijd is daardoor zeer groot geworden.”

Is die druk dan ook de reden van veel burn-outs?
“Volgens mij wordt een burn-out, of het gevoel van het te druk te hebben, niet alleen door het werk veroorzaakt. Het is vaak een combinatie van verschillende factoren,” zegt hij. Hij hoort zijn medewerkers vaak zeggen dat ze blij zijn dat de vakantie voorbij is, of dat het weekend weer achter de rug is. “Thuis komt er zo veel samen tegenwoordig: vrije tijd, kinderen waarvan je veel verwacht en waarin je moet investeren, ouders waarvoor je moet zorgen, misschien wat problemen in je relatie … Als één van die factoren begint te sputteren, wordt de kans op burn-out groter. Het zijn trouwens ook vaak perfectionisten die een burn-out krijgen. Omdat ze al die bordjes niet meer tegelijkertijd in de lucht kunnen houden.”

Meer scheiding tussen werk en privé, betekent dat dan ook minder betrokkenheid op het werk?
Ignace Glorieux: “Ik zeg niet dat werk niet meer belangrijk is voor de jonge generatie. Maar ik denk wel dat ze grenzen stellen, meer dan onze generatie. Maar ze vinden het zeker nog belangrijk om zich te kunnen engageren in hun werk en daar iets te kunnen betekenen.”

Hij geeft wel toe dat dat engagement niet meer ten koste van alles gaat. Hij ziet ook een generatie die niet enkel en alleen voor het geld gaat werken. “Daarom wordt er meer deeltijds gewerkt en moeder- en vaderschapsverlof opgenomen. Het loonverlies dat dat tot gevolg heeft, waar wij misschien zwaarder aan tilden, speelt minder mee.”

“Deze generatie leeft natuurlijk in een andere tijd. Er is voldoende werk. Ze moeten minder moeite doen om werk te vinden dan de generaties voor hen. Maar ze identificeren zich zeker nog met hun job.”

Is het voor jongeren belangrijker om voldoening en appreciatie te krijgen op het werk?
“Ik geloof het niet, ik denk ook dat dat iets van alle tijden is. Misschien geldt het net iets meer voor deze generatie omdat ze over het algemeen hoger opgeleid zijn.”

Luc Ardies pikt daar op in: “Ik ben altijd pleitbezorger geweest om medewerkers autonomie te geven. Het ABC van het nieuwe werken zegt namelijk dat je je medewerkers autonomie moet geven, betrekken en aan hun competenties werken. Maar als er al zo veel druk op het privéleven ligt, dan is het misschien beter om je medewerkers bij het handje te nemen en stap voor stap uit te leggen wat je van ze verwacht?”

Ignace Glorieux, die voornamelijk met hoogopgeleide onderzoekers werkt, bevestigt dat gedeeltelijk: “Ik zeg altijd aan mijn medewerkers dat ze niet moeten verwachten dat ik ze aan het begin van de week ga zeggen wat ze moeten doen. Vroeger werkte dat perfect maar nu veel minder. Ook bij de studenten zie ik dat. Taakomschrijvingen zijn soms langer dan de taak zelf. Maar persoonlijk wil ik daar niet te veel aan toegeven.”

Moeten supermarktuitbaters dan kiezen voor de gulden middenweg tussen autonomie en structuur?
Ignace Glorieux: “Ik kan me voorstellen dat je in een supermarkt ergens het midden moet vinden tussen een gemotiveerd team, dat een gevoel van eigenaarschap heeft, maar ook nog goed gesuperviseerd wordt. Het sleutelwoord is vertrouwen”, besluit hij, “zowel van de werkgever als van de werknemer. Maar vertrouwen moet je altijd eerst verdienen.”

Gerelateerde artikels

“We staan voor een copernicaanse revolutie”
Daarom ben ik lid

Kurt Van Turnhout, Alvo Supermarkt Nagels

Daarom ben ik lid

2 min.
In de bak met je vuilnis

Actueel

Netwerkavond speciaalzaken bij Duroc d'Olives
“We staan voor een copernicaanse revolutie”
Stap voor stap naar meer plantaardige voeding met halfhalf
cover-van-supermag-feb2024-hr.jpg

Super
MAG 1

SuperMAG nr. 1
Februari 2024

Ledenvoordelen

  • HACCP & Voedselveiligheid
  • Voedingsspeciaalzaken
  • Personeels- en Managementopleidingen
  • Loon- en arbeidsvoorwaarden
  • Franchise
  • Info & advies
  • Andere voordelen

Op de hoogte blijven?

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

We bewaren je gegevens voor een correcte opvolging, meer info in onze privacy policy