Voortaan alle PMD in de blauwe zak

Fost Plus is destijds mede opgericht door Buurtsuper.be en staat in voor de inzameling, sortering en recyclage van huishoudelijk verpakkingsafval in België. De financiering van de hele operatie gebeurt door het inmiddels bekende Groene Punt dat je op de verpakkingen ziet. De bedrijven die de verpakkingen op de Belgische markt brengen, betalen een bijdrage die afhankelijk is van de kosten en recyclageopbrengsten. De nieuwe blauwe zak zou het bedrijfsleven 40 miljoen euro extra kosten. Op basis van een artikel in De Standaard overlopen we hier kort de gevolgen aan de hand van een Q & A.

1. Wat mag er in de nieuwe zak, dat niet in de oude mocht?

In de 'oude' blauwe zak mochten alleen blikjes, brikken, petflessen en flacons. In de nieuwe, verruimde versie mogen vrijwel alle plasticverpakkingen: dus ook botervlootjes, yoghurtpotjes, folie, zakjes ... Dat maakt het sorteren een stuk gemakkelijker en de gebruiksvriendelijkheid een stuk groter. Mogen er nog steeds niet in: verpakkingen met een kindveilige sluiting, verpakkingen van gevaarlijke afvalstoffen, piepschuim of verpakkingen met een grotere inhoud dan acht liter. Die laatste kunt u - net als nu - op het containerpark kwijt.

2. Wie mag hem gebruiken?

Grote delen van West- en Oost-Vlaanderen gebruiken de nieuwe blauwe zak al. De pioniers wonen binnen het werkgebied van intercommu­nales Miwa, IVM, Ibogem, Ilva, Ivoo en Mirom. Verko en IDSM zijn al op 1 april overgestapt, de rest van Vlaanderen volgt stelselmatig tot 2021. De uitrol kon niet in één keer in heel Vlaanderen gebeuren, omdat er nog te weinig ­capaciteit is bij de verwerkingsbedrijven. Zij moeten met die nieuwe zakken immers veertien in plaats van negen fracties uit elkaar halen. Afvalverwerkingsbedrijf Fost plus heeft een oproep gelanceerd naar bedrijven die willen investeren in ­installaties. De lopende proefprojecten met een verruimde PMD-zak (groen, paars, roze ...) zullen op termijn opgaan in de nieuwe blauwe zak.

3. Welk effect heeft dit op de afvalberg?

De nieuwe zak komt er niet ­zomaar. Onderzoek van onze restafvalzakken en -containers heeft aangetoond dat er nog ­altijd zowat 15 kilogram plastic per inwoner per jaar in zit. Dat wordt vandaag verbrand, maar de helft ervan zou gerecycleerd kunnen worden. Fost Plus en de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (Ovam) gaan er bijgevolg van uit dat de hoeveelheid restafval per ­Vlaming met 7 tot 8 kilogram per jaar teruggedrongen kan worden. Dat is het equivalent van zo'n vier PMD-zakken. Bij IDM en Verko zagen ze in de eerste maanden van de nieuwe zak al een toename van ingezamelde plasticverpakkingen van 30 tot 35 procent. Op jaarbasis zou het nieuwe systeem de afvalberg met 45.000 tot 50.000 ton doen krimpen. Door dat volume te recycleren, haalt ons land de Europese doelstellingen. Die bepalen dat we tegen 2030, over elf jaar dus, 55 procent van het kunststofafval moeten ­recycleren. Vandaag halen we 45 procent.

4. Hoe wordt het verwerkt? 

In de eerste fase gaat de inhoud van de zakken naar de sorteerinstallaties van Vanheede in Roeselare en Indaver in Willebroek. Verdere recyclage gebeurt vooral in onze buurlanden. Fost Plus mikt op hoogwaardige toepassingen. Zo zouden petschaaltjes opnieuw tot petschaaltjes verwerkt moeten worden.

5. Wie betaalt het?

De kosten van de ophaling en de verwerking worden door het bedrijfsleven betaald via de Groene Punt-bijdragen die ze op hun producten betalen. Op termijn zullen er meer inkomsten komen uit de verkoop van het materiaal. Voor de burger verandert er niets: de blauwe zak blijft even duur. Wie oude exemplaren heeft liggen, mag die nog gebruiken, met het extra afval er in.

6. Leidt dit tot milieu­vriendelijker verpakken?

Dat is uiteindelijke wel de bedoeling. Het feit dat bepaalde verpakkingen nu gerecycleerd moeten worden, is een stimulans om meer doordacht te gaan ontwerpen en gebruiken. Dat betekent meer verpakkingen die gerecycleerd kunnen worden, en meer verpakkingen van gerecycleerd materiaal. Als dat laatste niet lukt, moet het verzamelde materiaal toch naar de verbrandingsoven, en daar hangt een prijskaartje aan. Door de recente Europese verplichtingen zal de vraag naar gerecycleerde grondstoffen sowieso toenemen.

Meer op www.denieuweblauwezak.be