Verkoopverbod tabak in ‘grote’ winkels is onwettelijk

Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke heeft een tabaksplan ontwikkeld met de titel ‘Naar een rookvrije generatie’. Vandaag, donderdag 14 maart, zal dat plan worden voorgelegd aan het federaal parlement. Het plan voorziet 10 maatregelen waaronder een display ban, een uitbreiding van het rookverbod op talrijke plaatsen, extra taksen, enz. Het plan voorziet ook een verkoopverbod, maar opmerkelijk is dat dit enkel zou gelden voor supermarkten groter dan 400 m².

Luc Ardies van Buurtsuper.be: “We begrijpen niet goed waarom de minister dat onderscheid wil maken, maar we zijn dan ook nooit betrokken geweest bij de voorbereiding van het voorstel. Het is volgens ons volstrekt arbitrair en dus onwettelijk om bij een verkoopverbod een onderscheid te maken tussen handelszaken onderling, tenzij dit verschil kan bijdragen aan de bescherming van de volksgezondheid.”

In het tabaksplan wordt op geen enkel moment verklaard waarom winkels kleiner dan 400 m² (tabaks- of dagbladwinkels en horecazaken) tabaksproducten op een 'gezondere' manier zouden kunnen verkopen dan de ondernemingen die het wil uitsluiten. De meeste buurtsupers zijn trouwens voorzien van tabaksautomaten die enkel toegankelijk zijn voor volwassenen én waarbij de tabaksproducten, zoals het tabaksplan voorstelt, volstrekt onzichtbaar zijn voor de klant (= display ban). 

Deze visie is ondertussen bevestigd door de Raad van State die haar advies heeft gegeven over het tabaksplan. “De Raad van State begrijpt dat het de bedoeling is om het aantal verkooppunten van tabaksproducten terug te dringen. Op zich is een dergelijke stapsgewijze aanpak aanvaardbaar, maar dat betekent niet dat de huidige tussentijdse stap ontsnapt aan de toetsing van het gelijkheidsbeginsel." 

"Het gegeven dat supermarkten vaak een groot publiek aantrekken, waaronder gezinnen met kinderen, volstaat op zich nog niet om het onderscheid op basis van de oppervlakte van het verkooppunt te verantwoorden. Er wordt bijvoorbeeld niet aannemelijk gemaakt dat voedingswinkels met een kleinere oppervlakte dan 400 m2 een ander publiek zouden aantrekken dat minder vatbaar is voor de gezondheidsrisico’s van tabaksproducten”, aldus de Raad van State.

Buurtsuper.be is bereid om samen met de minister te overleggen hoe men stapsgewijze tot een rookvrije generatie kan komen. Zij heeft trouwens in het verleden al meermaals voorgesteld om samen met alle betrokken partijen, inclusief de Stichting tegen Kanker, zo’n stappenplan samen te stellen. Het kan echter niet de bedoeling zijn dat de ene tabaksverkoper op arbitraire wijze wordt gediscrimineerd ten aanzien van de andere, tenzij dit omwille van de impact op de volksgezondheid kan verantwoord worden.