Waarom ook Jumbo steeds meer winkels zelfstandig maakt

Jumbo kiest voor zelfstandige winkels “omdat die winkels beter kunnen inspelen op de lokale behoeften van klanten”? 
“Dat is zeker zo. Lokale producten aanbieden is veel moeilijker centraal te beheren, zeker als dat in het geval van Jumbo vanuit Nederland moet gebeuren”, zegt Els Breugelmans, professor retailmarketing aan de KU Leuven.

“Maar dit is zeker niet de enige reden dat Jumbo, net als Delhaize, kiest voor verzelfstandiging. Franchisewinkels vallen in België onder een ander paritair comité, met bijvoorbeeld lagere loonkosten, lagere premies voor vroeg, laat en weekendwerk en meer arbeidsflexibiliteit. Zo kunnen franchisewinkels bijvoorbeeld gemakkelijker op zondag openen. Heel wat nieuwe zelfstandige Delhaizes doen dat bijvoorbeeld al. In een markt die al voor een groot stuk verzadigd is, zijn die extra openingsuren op zondag heel belangrijk.”

Wat speelt er nog? 
“Door winkels over te dragen aan zelfstandigen nemen warenhuisketens minder risico's”, zegt Breugelmans. “Ze moeten de kosten van de lonen en de risico's die hieraan verbonden zijn, niet langer zelf dragen. Dat scheelt in hun balans. Door die verzelfstandiging vermijden ze ook dat de vakbond meekijkt. Die is immers pas verplicht vanaf vijftig werknemers en zoveel werknemers hebben die zelfstandige winkels op zich niet."

"Delhaize zegt ook dat hun winkels die overgedragen zijn aan zelfstandigen rendabeler zijn als daarvoor. We zullen moeten afwachten of dit op lange termijn ook zo blijft. Een lokale baas die voor eigen winst gaat, zal in ieder geval veel korter op de bal spelen en kan zo het verschil maken. Hij ziet ook sneller fricties op de werkvloer en kan sneller bijsturen om personeel tevreden te houden.”

Jumbo zegt dat de zelfstandige eigenaars de arbeidscontracten van de werknemers zullen overnemen met de huidige arbeidsvoorwaarden? 
“Ook bij Delhaize is dat zo. Maar toch is er bezorgdheid bij de vakbonden”, zegt Breugelmans. “De huidige werknemers krijgen dan wel dezelfde arbeidsvoorwaarden, maar voor nieuwe werknemers gelden die niet. Een zelfstandige winkel zal bijvoorbeeld veel gemakkelijker met tijdelijke contracten kunnen werken en meer flexibiliteit van die werknemers kunnen vragen.”

Zal Jumbo op termijn al zijn winkels in België verzelfstandigen?
“Dat hebben ze nog niet gecommuniceerd” zegt Stefan Van Rompay, retailexpert van RetailDetail. “Maar als ze op termijn winstgevend willen zijn - wat voorlopig nog altijd niet het geval is - dan zullen ze wel meer op hun kosten moeten letten. En winkels overdragen aan zelfstandigen helpt daarbij.”

Zal binnenkort de hele warenhuissector in zelfstandige handen zijn? 
“Franchise zal de dominante uitbatingsvorm worden in de wereld van de supermarkten”, zegt Van Rompaey. “Albert Heijn opent in ons land enkel nog franchisewinkels. Van de 440 winkels van Carrefour in ons land zijn er nog slechts een veertigtal in eigen beheer. De overige zijn in zelfstandige handen. De Express-winkels van Carrefour zijn ook zelfstandig. De hypermarkten van Carrefour zijn in Frankrijk ook al franchisewinkels, al is dat in ons land voorlopig nog niet aan de orde.”

En wat met Lidl, Aldi en Colruyt?
“Lidl en Aldi houden hun winkels in eigen beheer. Het zijn harddiscounters en hun sterkte is net dat ze heel strak van bovenaf geleid worden en overal voor hetzelfde winkelconcept kiezen met dezelfde producten”, zegt Van Rompaey. “Ook de winkels van Colruyt zijn nog altijd in eigen beheer. Colruyt verzet zich overigens steeds meer tegen die verzelfstandiging van hun concurrenten."

"Je ziet dat bijvoorbeeld heel wat Delhaizes - tot soms meer dan tien - uitgebaat worden door één zelfstandige ondernemer. Dat zijn dan eigenlijk geen kleine kmo's meer. Maar toch kunnen deze winkels genieten van een gunstiger paritair comité, terwijl Colruyt gebonden is aan die strenge arbeidsvoorwaarden. Als Colruyt bijvoorbeeld op zondag wil openen, moeten ze hun personeel hier forse premies voor uitbetalen. Colruyt vindt dit een vorm van oneerlijke concurrentie.”

Bron: Het belang van Limburg